Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw bestaat er een groeiende belangstelling voor alternatieve geneeswijzen. Mensen hebben vaak eerst vergeefs de reguliere geneeskunde geprobeerd en zijn bereid te experimenteren met andere behandelwijzen. Naast de gewone arts bezoeken zij dan een alternatieve therapeut. Deze combinatie wordt vaak als heilzaam ervaren, zowel voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid als voor het emotionele welbevinden. Dit artikel gaat over een paar verschillen tussen de twee.
In Nederland worden meer dan honderd verschillende alternatieve behandelwijzen uitgeoefend: Homeopathie, Acupunctuur, Reflexologie, Kinesiologie, Hypnotherapie, Alexandertechniek en nog veel meer. Het woord ‘alternatief’ heeft niets te maken met een lifestyle (natuurwinkel, mode, etc.) of met minder-gestudeerd. In het alternatieve circuit bestaan ook studies op WO en HBO niveau (zoals Cranio Sacraal therapie). Die studies zijn alleen niet op een regulier instituut (universiteit) gevolgd. Nadrukkelijk wel op een erkend instituut, beschermd en verzekerd door hun eigen beroepsverenigingen. Alternatief betekent gewoon: de keuze tot meerdere mogelijkheden.
De kennis van moderne reguliere geneeskunde wordt verworven volgens natuurweten- schappelijke methoden van onderzoek. Dit wordt ‘evidence based medicine’ genoemd. Er moet een bewezen logisch verband bestaan tussen oorzaak en gevolg, de onderzoeken moeten door iedereen identiek kunnen worden herhaald, met identieke resultaten in identieke omstandigheden. Alles moet hetzelfde zijn. Het behandelen gebeurt met bewezen werkzame therapie, geneesmiddelen, chirurgie/ heelkunde, bestraling, psychotherapie, etc. Simpel gezegd: 1000 mensen hebben hoofdpijn en dezelfde pil neemt de hoofdpijn weg bij al die mensen (of ze willen of niet).
Bij de reguliere geneeskunde staat de klacht centraal, waarbij zij zich vooral bezighoudt met de behandeling van symptomen. Daarmee blijft soms wel de oorzaak onderbelicht. Als de oorzaak echter niet wordt aangepakt, kunnen die klachten weer terugkomen; soms op een heel andere plaats in het lichaam. Maar in de reguliere geneeskunde bestaat voor elk lichaamsdeel een eigen specialisme en de specialisten hebben over het algemeen weinig kennis van de andere vakgebieden.
Alternatieve therapeuten zetten de persoon centraal en gaan uit van een holistische benadering: de mens wordt niet gezien als alleen een fysiek of psychisch mechanisme, maar er is aandacht voor de hele persoon: lichaam, emoties, gedachten, ziel, levenskracht en zingeving. Een belangrijke voorwaarde van deze niet-invasieve natuurgeneeswijze is de betrokkenheid van de persoon zelf, zijn houding en inzet in het herstelproces. Daarmee is het resultaat net zo afhankelijk van de persoon als van de behandelaar.
In het alternatieve circuit is men vooral gericht op het achterhalen van de oorzaak van lichamelijke en emotionele klachten, om ze aan de oorsprong te behandelen. Waardoor klachten duurzaam verminderen en/ of verdwijnen. Het natuurlijke vermogen van het lichaam om zichzélf te genezen (waar het voor bedoeld is) wordt daarbij aangespoord.
Alternatieven geneeswijze verschilt dus eigenlijk van de reguliere manier door te erkennen dat ieder mens uniek is. Het is natuurlijk meer regel dan uitzondering dat iemand met specifieke klachten ook door een specifieke (zeer individuele) oorzaak ziek is geworden. Anders gezegd: 1000 mensen hebben dezelfde symptomen (hoofdpijn, stress, relationele problemen, etc.), maar de kans is klein dat de oorzaak bij allen ook hetzelfde is. Iedereen heeft zo zijn eigen achtergrond. Dit kan niet regulier wetenschappelijk bewezen worden.
Geschiedenis
Thorbecke voerde in Nederland in 1865 de Wet op de Uitoefening der Geneeskunst (WUG) in, waarna het alleen aan universitair opgeleide medici toegestaan was de geneeskunst te beoefenen. Deze wet zorgde voor een scheiding tussen de reguliere zorg en alternatieve zorg. In 1999 kwam de wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg). De Wet BIG zorgt dat alternatieve genezers hun beroep mogen uitoefenen zonder daartoe een formele bevoegdheid te hebben verkregen. De term ‘alternatieve geneeswijzen’ is in Nederland ingevoerd toen Prof. Muntendam het rapport ‘Alternatieve Geneeswijzen in Nederland’ presenteerde in 1981.